Terminal w Linuksie to nie tylko czarna dziura, która wciąga komendy — to Twoje najpotężniejsze narzędzie do zarządzania systemem. Możesz poczuć się jak prawdziwy czarodziej, wpisując kilka tajemniczych słów i wydając polecenia maszynie. Nie obawiaj się: jeśli zaczynasz przygodę z Fedorą lub innym systemem Linux, wystarczy kilka podstawowych komend, abyś poczuł się pewniej.

1. Nawigacja po systemie plików

Wyświetlenie bieżącego katalogu: pwd

Zmiana katalogu: cd /sciezka/do/katalogu

Powrót do katalogu domowego:cd ~

Powrót do poprzedniego katalogu:cd -

2. Zarządzanie plikami i katalogami

Wyświetlanie zawartości katalogu: ls

Wyświetlanie zawartości katalogu z dodatkowymi informacjami: ls -la

Tworzenie nowego katalogu: mkdir nowy_katalog

Tworzenie pustego pliku: touch nowy_plik.txt

Kopiowanie pliku: cp plik.txt /sciezka/docelowa/

Przenoszenie lub zmiana nazwy pliku: mv plik.txt /sciezka/docelowa/

Usuwanie pliku: rm plik.txt

Usuwanie katalogu wraz z zawartością: rm -r katalog/

3. Informacje o plikach i systemie

Wyświetlanie pierwszych linii pliku: head plik.txt

Wyświetlanie ostatnich linii pliku: tail plik.txt

Sprawdzanie użycia dysku w katalogu: du -sh katalog/

Sprawdzanie wolnego miejsca na dysku: df -h

4. Zarządzanie uprawnieniami

Zmiana uprawnień pliku: chmod 755 plik.sh

Zmiana właściciela pliku: chown uzytkownik:grupa plik.txt

5. Zarządzanie procesami

Wyświetlanie aktywnych procesów: ps aux

Wyszukiwanie procesu według nazwy: ps aux | grep nazwa_procesu

Zabijanie procesu według PID: kill PID

Zabijanie procesu według nazwy: pkill nazwa_procesu

6. Instalacja oprogramowania (Fedora - dnf)

Aktualizacja systemu: sudo dnf upgrade --refresh

Instalacja pakietu: sudo dnf install nazwa_pakietu

Usuwanie pakietu: sudo dnf remove nazwa_pakietu

Wyszukiwanie pakietu: dnf search nazwa

7. Praca z archiwami

Rozpakowywanie pliku .tar.gz: tar -xzvf archiwum.tar.gz

Pakowanie do pliku .tar.gz: tar -czvf archiwum.tar.gz katalog/

Rozpakowywanie pliku .zip: unzip plik.zip

Pakowanie do pliku .zip: zip -r archiwum.zip katalog/

Podsumowanie

Jeśli doszedłeś do tego miejsca, gratulacje — jesteś już o krok od bycia linuxowym ninja! Teraz każde ls, cd czy sudo nie będzie miało przed Tobą tajemnic. Pamiętaj, że terminal to przyjaciel — czasem wymagający, ale zawsze gotowy pomóc. Świat Linuxa czeka na odkrycie, a Ty masz już w rękach klucz do jego drzwi.

Pzdr, mirosz