Terminal w Linuksie to nie tylko czarna dziura, która wciąga komendy — to Twoje najpotężniejsze narzędzie do zarządzania systemem. Możesz poczuć się jak prawdziwy czarodziej, wpisując kilka tajemniczych słów i wydając polecenia maszynie. Nie obawiaj się: jeśli zaczynasz przygodę z Fedorą lub innym systemem Linux, wystarczy kilka podstawowych komend, abyś poczuł się pewniej.

### 1. Nawigacja po systemie plików

Wyświetlenie bieżącego katalogu: `pwd`

Zmiana katalogu: `cd /sciezka/do/katalogu`

Powrót do katalogu domowego:`cd ~`

Powrót do poprzedniego katalogu:`cd -`

### 2. Zarządzanie plikami i katalogami

Wyświetlanie zawartości katalogu:
`ls`

Wyświetlanie zawartości katalogu z dodatkowymi informacjami:
`ls -la`

Tworzenie nowego katalogu:
`mkdir nowy_katalog`

Tworzenie pustego pliku:
`touch nowy_plik.txt`

Kopiowanie pliku:
`cp plik.txt /sciezka/docelowa/`

Przenoszenie lub zmiana nazwy pliku:
`mv plik.txt /sciezka/docelowa/`

Usuwanie pliku:
`rm plik.txt`

Usuwanie katalogu wraz z zawartością:
`rm -r katalog/`

### 3. Informacje o plikach i systemie

Wyświetlanie pierwszych linii pliku:
`head plik.txt`

Wyświetlanie ostatnich linii pliku:
`tail plik.txt`

Sprawdzanie użycia dysku w katalogu:
`du -sh katalog/`

Sprawdzanie wolnego miejsca na dysku:
`df -h`

### 4. Zarządzanie uprawnieniami

Zmiana uprawnień pliku:
`chmod 755 plik.sh`

Zmiana właściciela pliku:
`chown uzytkownik:grupa plik.txt`

### 5. Zarządzanie procesami

Wyświetlanie aktywnych procesów:
`ps aux`

Wyszukiwanie procesu według nazwy:
`ps aux | grep nazwa_procesu`

Zabijanie procesu według PID:
`kill PID`

Zabijanie procesu według nazwy:
`pkill nazwa_procesu`

### 6. Instalacja oprogramowania (Fedora – dnf)

Aktualizacja systemu:
`sudo dnf upgrade –refresh`

Instalacja pakietu:
`sudo dnf install nazwa_pakietu`

Usuwanie pakietu:
`sudo dnf remove nazwa_pakietu`

Wyszukiwanie pakietu:
`dnf search nazwa`

### 7. Praca z archiwami

Rozpakowywanie pliku .tar.gz:
`tar -xzvf archiwum.tar.gz`

Pakowanie do pliku .tar.gz:
`tar -czvf archiwum.tar.gz katalog/`

Rozpakowywanie pliku .zip:
`unzip plik.zip`

Pakowanie do pliku .zip:
`zip -r archiwum.zip katalog/`

### Podsumowanie
Jeśli doszedłeś do tego miejsca, gratulacje — jesteś już o krok od bycia linuxowym ninja! Teraz każde ls, cd czy sudo nie będzie miało przed Tobą tajemnic. Pamiętaj, że terminal to przyjaciel — czasem wymagający, ale zawsze gotowy pomóc. Świat Linuxa czeka na odkrycie, a Ty masz już w rękach klucz do jego drzwi.

Pzdr, mirosz
![](https://miroszewski.pl/includes/thumbnail.php?file=bash-148836640.png