W erze zamkniętych ekosystemów, płatnych subskrypcji na wszystko i „kup teraz, myśl później”, wolne oprogramowanie i otwarta kultura są jak łyk świeżego powietrza.
Jeśli tworzysz i chcesz bazować na idei dzielenia się, otwartości i wzajemnego wspierania — oto lista miejsc, które pokochasz.

Wszystkie poniższe strony bazują na idei wolnych licencji (jak Creative Commons, GPL) lub są częścią większego ruchu open source / open content.

[Wikimedia Commons](https://commons.wikimedia.org/) – Otwarta skarbnica wszystkiego: zdjęcia, ilustracje, diagramy, nawet stare dzieła sztuki. Idealne dla tych, którzy lubią przekopywać się przez skarby kultury.

[Openclipart](https://openclipart.org/) – Tysiące darmowych grafik wektorowych. Całkowicie na wolnej licencji — żadnych gwiazdek, żadnych ukrytych ograniczeń. Możesz pobierać, edytować, używać, jak tylko chcesz.

[Free Music Archive](https://freemusicarchive.org/) – Ogromna kolekcja muzyki na wolnych licencjach. Znajdziesz tu wszystko: od ambientu po punk rocka. Dużo utworów do wykorzystania komercyjnie, byleby trzymać się warunków licencji.

[OpenGameArt – Sound Effects & Music](https://opengameart.org/) – Tak, OpenGameArt to nie tylko grafiki! Świetne źródło otwartych efektów dźwiękowych i muzyki, szczególnie dla twórców gier i filmów.

[Internet Archive – Moving Image Archive](https://archive.org/details/movies?+Streaming+%3A+Moving+Image+Archive+%3A+Internet+Archive=&and%5B%5D=collection%3A%22additional_collections%22&sort=-titleSorter) – Prawdziwe złoto! Archiwalne filmy, nagrania, dokumenty, reklamy z lat 50-tych… Możesz je remiksować, przerabiać, używać w swoich projektach.

[Creative Commons Search](https://search.creativecommons.org/) – Oficjalna wyszukiwarka wszystkiego, co ma licencję Creative Commons: zdjęcia, muzyka, teksty, filmy. Totalna baza mocy.

[Openverse](https://openverse.org/) – Nowy projekt WordPressa kontynuujący misję wyszukiwania otwartych zasobów. Bardzo fajna alternatywa dla zwykłych wyszukiwarek obrazków.

**Krótka ściągawka z licencji:**

– CC0 – totalny luz, możesz robić co chcesz, nawet bez podania autora.
– CC BY – możesz używać, ale musisz podać autora.
– CC BY-SA – musisz podać autora i udostępniać nowe dzieła na tej samej licencji.
– GPL, LGPL, MIT – głównie dla kodu, ale idea ta sama: wolność użytkowania, zmiany i udostępniania dalej.

Korzystanie z otwartych zasobów to nie tylko kwestia oszczędności. To ideowy wybór: wspierasz kulturę współpracy, dzielenia się wiedzą i przeciwdziałasz monopolizacji internetu.
I serio — jest coś mega satysfakcjonującego w budowaniu czegoś fajnego na bazie pracy całej otwartej społeczności.